Tilni tanlang

18-hafta: homiladorlik belgilari va bolaning rivojlanishi

O’qish vaqti: 4 daqiqa

Homiladorlikning 18-haftasi — nechanchi oy?

taqvim

4 oy (trimestr 2)

homilaning belgisi

18-haftada bolaning rivojlanishi

Bolajoningiz tashqi olam tovushlariga bo‘ladi

homilador ayol

Rivojlanishdagi anomalliklarni aniqlash uchun UTD

Bu hammasi risoladagidek ekanligiga ishonch hosil qilish maqsadida o‘tkaziladigan rejali diagnostika.

sabzi

Ratsion va ovqatlanish

Ratsioningiz uchun sog‘lom tamaddi va A vitamini.

18-haftada bolaning rivojlanishi

homilaning 18 haftasi

Bolajonim qanday o‘lchamda? Ko‘rinishi qanday?

18-haftada bolajoningiz bulg‘or qalampiridek kattalikda — 14,2 sm atrofida, og‘irligi esa taxminan 190 g1.

Taxminan 18–20-haftada siz, shuningdek, bolajoningiz uyg‘ongan yoki uyquga ketayotgan vaqtidagi ilk harakatlarini his qilishingiz mumkin. Ushbu dastlabki harakatlar, odatda, qorinda biroz tebranish bilan namoyon bo‘luvchi yengil turtki va siljishlardir2. Agar bu sizning birinchi homilangiz bo‘lsa, siz ularni sezmasligingiz yoki qorningiz dam bo‘lishiga yo‘yishingiz mumkin, zero ko‘pgina bo‘lajak onalar bolajonlari harakatchanligini asosan ovqatlanganlaridan so‘ng yoki yarim tunda his qilishlarini aytadilar2.

Ushbu bosqichda sizning bolajoningiz tashqi olamdagi shovqinlarga  ham ta’sirchan bo‘la boshlaydi, shunday ekan, bu homila bilan gaplashishni boshlash uchun eng yaxshi vaqtdir. Bolajonda reflekslar rivojlanishi davom etadi — yutish va emish, shuningdek eshitish4.

Bolajonning o‘pkasida havo xaltachalari (alveolalar) rivojlana boshlaydi va bu bosqichda uni tez-tez hiqichoq tutadi3, ammo siz buni sezishingiz dargumon.

Homilaning 18-haftasi (ikkinchi trimestr)

Tanamda qanday o‘zgarishlar sodir bo‘lmoqda ?

Bachadoningiz joylashuvini o‘zgartirib, kerakli holatni egallaydi va taxminan qovun o‘lchamiga keladi. Siz uni kindikdan 4 sm pastda his qilasiz3. Shuningdek, qorningizda Linea Nigra (lotincha «qora chiziq») deb nomlanuvchi taxminan 1 sm qalinlikdagi qoramtir chiziq paydo bo’lganini kuzatishingiz mumkin. Bu platsenta ishlab chiqaradigan gormon darajasining ortishi natijasida yuzaga keluvchi tabiiy jarayon5.

Ko‘plab ayollar o‘sayotgan qorinlariga ko‘nikkunlariga qadar o
‘zlarini noqulay va qo‘pollashgandek his qilishlarini aytadilar. Siz ko‘kraklaringiz kattalashayotganini kuzatishingiz mumkin, ayniqsa, agar bu sizning birinchi homilangiz bo‘lsa4. Katta ehtimol bilan qon bosimingiz pasayishi mumkin, shuning uchun o‘rningizdan keskin turmang, bu bosh aylanishiga olib keladi4. Qonda shakar va energiya darajasini barqaror ushlab turish uchun oz-ozdan tez-tez ovqatlaning.

18-haftadagi homila belgilari

cho'ziluvchan belgilarning oldini olish

Qorningiz kattalashgani sari unda va ko‘kraklarda paydo bo‘luvchi chiziqli chandiqlarni payqashingiz mumkin. Odatda tug‘uruqdan so‘ng ular kamroq seziladigan holatga kelib qoladi. «Mo‘jiza-kremlar»ga pul sarflab yurmang, oddiy namlantiruvchi kremdan foydalansangiz kifoya.

Barchasiga yana gormonlar sababchi.

Tanangiz ko‘proq qon haydaganligi sababli gormonlar beqarorlashib, siz birdan qizib ketishingiz mumkin. Keng va havoni yaxshi o‘tkazadigan matolardan tikilgan kiyimlar kiying hamda salqin suv yordamida suv balansini saqlang8.

Hojatga tez-tez borish — eng keng tarqalgan erta homiladorlik belgilaridan biri. Bu bachadon o‘sib, siydik pufagini bosishni boshlashi bilan bog‘liq.

Bunga gormonlar sabab bo‘lishi mumkinligining ehtimoli katta. Parasetamol odatda homiladorlik va emizish davrida qabul qilish uchun xavfsiz, ammo faqat eng kam dozada va qabul qilishning imkon qadar qisqa vaqti mobaynida.

Ko‘kraklaringiz kattalashib, og‘rib turadi. Shuningdek, siz boshqa o‘zgarishlarni ham kuzatishingiz mumkin — tanangiz shu yo‘sinda emizishga tayyorlanadi.

Rivojlanishdagi anomaliyani aniqlash uchun UTD

anomaliyani aniqlash uchun UTD

Bu biroz qo‘rqinchli eshitilsa-da, aslida bu bolajoningiz sog‘lig‘i joyida ekanligiga ishonch hosil qilish uchun odatiy ultratovushli diagnostika. Ushbu protsedura sizga taxminan 18–20-haftada taklif qilinishi kerak. Bu ixtiyoriy, ammo sizga ushbu UTDdan albatta o‘tishingizni tavsiya qilamiz.

Skaner bolajoningizning tashqi qiyofasi va rivojlanishida biror nuqson bor-yo‘qligini batafsil tekshiradi. Skanerlash orqali ba’zi parametrlarni aniqlash mumkin, lekin barchasini emas. Ko‘pincha skanerlar sog‘lom go‘daklarni aniqlaydi, ammo agar siz kutmagan holat aniqlansa, sizga bir qator qo‘shimcha testlar o‘tkazishni taklif qilishlari mumkin. Ulardan foydalanish yoki rad etish esa faqatgina o‘zingizga havola.

UTD sizga ham, bolajoningizga ham zarar yetkazmaydi, ammo biroz noqulaylik keltirishi mumkin — UTD mutaxassisi aniq tasvirni ko‘rish uchun qorningizni birozgina ezishiga to‘g‘ri  keladi.

Qizmi yoki o‘g‘il?

Ushbu skaner yordamida sonografiya mutaxassisi bolajoningizning jinsini aniqlay oladi. Biroq, barcha ota-onalar ham jinsni oldindan bilishni xohlamaydilar, ba’zan esa bu ma’lumot muassasaning ichki qoidalari tufayli berilmaydi. Bolajoningizning jinsini bilishni xohlash-xohlamasligingiz haqida shifkoringizga skanerdan oldin xabar bering.

A vitaminiga e’tibor qarating

A vitamini bolajoningiz tanasining eng murakkab va g‘aroyib qismi bo‘lmish ko‘zlarining rivojlanishiga hissa qo‘shadi. U, shuningdek, immunitet, teri hujayralarining shakllanishi va bolajoningiz o‘pkasidagi alveolalar rivojlanishi uchun muhimdir. Bundan tashqari, A vitamini qonni kislorod bilan ta’minlash va karbonat angidridni tanadan chiqarib yuborishga yordam beradi10.

tvorogli pishloq

A vitamini 2 shaklda mavjud:

  • Retinol — ko‘p miqdorda go‘sht va baliq mahsulotlarida, xavfsiz dozalarda sut mahsulotlari va tuxumlarda mavjud11.
  •  Beta-karotin — meva va sabzavotlar tarkibida mavjud bo‘lib, organizm uni A vitaminiga aylantirib olish xususiyatiga ega11.

Balansga rioya qilishning ahamiyati

A vitaminining keragidan ortig‘i ham yetishmasligi kabi sog‘liqqa zarar yetkazishi mumkin. To‘g‘ri balansli ovqatlanish ushbu foydali moddaning xavfsiz miqdorini iste’mol qilishga imkon beradi. Homiladorlik davrida qanday mahsulotlar iste’mol qilish-u, qaysi ozuqa hamda vitaminli qo‘shimchalardan voz kechish haqida ko‘proq ma’lumotga ega bo‘ling.

Ilmiy tushuntirish

A vitamini

Nutricia asosida

A vitamini — bu yog‘da eriydigan vitamin, ya’ni u organizmning jigar va yog‘ hujayralarida saqlanadi. Homiladorlik davrida A vitaminining sogʻlom zaxirasi bolajoningiz hayotning dastlabki bir necha oyiga tayyorgarlik ko‘rishida tabiiy zaxirani yetkazib beradi. A vitaminining past darajasi bolajoningiz tug‘ilganidan so‘ng  uning immunitetiga ta’sir koʻrsatib, uni infeksiya va kasalliklarga taʼsirchan qilib qoʻyadi12.

  1. NHS UK. You and your baby at 18 weeks pregnant. [Online]. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/18-weeks-pregnant/ Page last reviewed: 17 July 2018. Next review due: 17 July 2021.
  2. Murkoff H, Mazel S. What to Expect When You’re Expecting. 4th ed. London: Simon & Schuster Ltd, 2009. Curtis GB, Schuler J. Your pregnancy week by week. 7th ed. Cambridge: Fisher books, 2011.
  3. Mother&Baby. 18 weeks pregnant: advice, symptoms and what to expect. [Online] Available at: https://www.motherandbaby.co.uk/pregnancy-and-birth/pregnancy/pregnancy-week-by-week/week-18-eighteen-weeks-pregnant [Accessed December 2019]
  4. NHS UK. Start4life. Week 18 – your second trimester. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/start4life/pregnancy/week-by-week/2nd-trimester/week-18/ [Accessed December 2019]
  5. Heffner, Linda (2010). The Reproductive System at a Glance. Wiley-Blackwell. pp. 51. ISBN 978-1-4051-9452-5. Online preview available at: https://archive.org/details/reproductivesyst03edheff/page/51
  6. NHS UK. Start4life. Week 17 – your second trimester. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/start4life/pregnancy/week-by-week/2nd-trimester/week-17/ [Accessed December 2019]
  7. NHS UK. Start4life. Week 13 – your second trimester. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/start4life/pregnancy/week-by-week/2nd-trimester/week-13/ [Accessed December 2019]
  8. 10 common pregnancy complaints. [ONLINE] Available at: https://www.tommys.org/pregnancy-information/im-pregnant/early-pregnancy/10-common-pregnancy-complaints [Acessed December 2019]
  9. NHS UK. Can I take paracetamol when I’m pregnant? [Online] Available at: https://www.nhs.uk/common-health-questions/pregnancy/can-i-take-paracetamol-when-i-am-pregnant/ Page last reviewed: 1 June 2018. Next review due: 1 June 2021.
  10. Checkley W et al. Maternal vitamin A supplementation and lung function in offspring. N Engl J Med 2010;362(19):1784-1794.
  11. NHS UK. [Online] Vitamin A – Vitamins and minerals. [Online] Available at: https://www.nhs.uk/conditions/vitamins-and-minerals/vitamin-a/ Page last reviewed: 3 March 2017. Next review due: 3 March 2020/
  12. Azaïs-Braesco V, Pascal G. Vitamin A in pregnancy: requirements and safety limits. Am J Clin Nutr 2000;71(5):1325-1333.

Yangilangan sana: 2019-yil 23-dekabr

shifokor

Farzandingizning kelgusidagi salomatligi hozir shakllanmoqda

Biz Nutricia Club jamoasi tajriba moslashuvchanlikni rivojlantirishga yordam berishiga, homiladorlik paytida yoki tugʻruqdan keyin har qanday yangi sharoitga duch kelish Sizning farzandingizning kelgusidagi rivojlanishiga taʼsir qilishi mumkinligiga ishonamiz. Bizning malakali ekspertizamiz va qoʻllab-quvvatlash boʻyicha mutaxassislarimizning kunu-tun ishlashi  tufayli biz Sizga va Sizning farzandingizga kelgusida sogʻlom boʻlishingizda yordam beramiz.

NUTRICIA CLUBʼGA QOʻSHILING

Mavzu bo‘yicha maqolalar

Ushbu veb-sayt “Nutricia Export B.V.” kompaniyasining mulki sanaladi; kompaniya ro‘yxat raqami: 05054856, manzili: Lange Kleiweg 6, 4-qavat “Lobbi”, 2288 GK Rijswijk, Gollandiya.

Muhim ma'lumotlar: Ushbu veb-saytdagi ma'lumotlar, shu jumladan matn, grafikalar, rasmlar, havolalar, audio malumotlar, video malumotlar, bayonotlar, har qanday bashorat qiluvchi kalkulyatorlar yoki vositalar yoki simptom tekshirgichlarining natijalari, prognoz kunlari va / yoki sanalari va boshqa materiallar, shu jumladan, lekin ular bilan cheklanmagan umumiy ma'lumot uchun. faqat siz uchun va / yoki sizning (tug'ilmagan) bolangiz uchun sog'liq yoki tibbiy maslahat, diagnostika yoki davolash sifatida ko'rib chiqilmasligi kerak. Ushbu veb-saytda joylashgan ma'lumotlarga ishonib bo'lmaydi va siz uchun va / yoki sizning (tug'ilmagan) bolangiz uchun aniq yoki aniq bo’lmasligi mumkin. Tibbiy holat va / yoki tibbiy alomatlar bilan bog'liq har qanday savol bilan har doim shifokoringiz yoki boshqa malakali tibbiyot hodimlarining maslahatiga murojaat qiling. Ushbu veb-saytda o'qiganingiz yoki maslahat beruvchi insonlardan biri bilan suhbatlashganingiz sababli hech qachon professional tibbiy maslahatni e'tiborsiz qoldirmang yoki uni ko’rigidan o’tishni kechiktirmang. Favqulodda vaziyatda (sog’lik holati shubhada) bo'lsa, darhol shifokoringizga yoki tez-yordam xizmatiga qo'ng'iroq qiling. Nutricia va uning filiallari ushbu veb-saytda har qanday shaklda mavjud bo'lgan har qanday tarkib va uning to'g'riligi, to'liqligi, etarliligi, muvofiqligi, sifati, ishonchliligi va aniqligi to'g'risida ushbu veb-saytda ma'lumotlarga hech qanday kafolatlar, va tavsiyalar bermaydilar. QO'LLANILADIGAN QONUNLAR TO'G'RISIDA, Nutricia va uning filiallari ushbu veb-saytda ma'lumotlardan foydalanish, ular bilan bog'liq holda yoki ulardan foydalanish bilan bog'liq barcha majburiyatlarni o’z zimmasiga olmaydi.

Ko‘krak bilan emizish chaqaloqlar uchun hammasidan yaxshi sanaladi

Iltimos, oldin quyidagi muhim bildirishni o‘qib chiqing

“Davomi” tugmasini bosish orqali siz  Nutrilon bolalar suti va boshqa mahsulotlar to‘g‘risidagi axborot bilan tanishishingiz mumkin. Agar siz davom etishni istasangiz, Nutricia Club Uzbekistan sizning individual so‘rovingiz bo‘yicha bu ma’lumotni axborot maqsadlarida taqdim etishiga rozilik bildirgan bo‘lasiz.  Iltimos, farzandingizni sut bilan boqish va qattiq taomlarga o‘tish borasida asosli tanlovga erishish uchun tibbiyot xodimi bilan maslahatlashing.Ko‘krak bilan emizish chaqaloqlar uchun hammasidan yaxshi va ko‘plab afzalliklar beradi. Ko‘krak bilan emizishga tayyorgarlik ko‘rishda va emizish davrida siz sog‘lom, muvozanatlangan ovqatlar tanovul qilishingiz juda muhim. Hayotning birinchi haftalarida ko‘krak suti va sun’iy oziqlantirishni uyg‘unlashtirish o‘z ko‘krak sutingiz kelishini kamaytirishi mumkin va ko‘krak bilan emizmaslik qarorini bekor qilish qiyin bo‘ladi. Sun’iy oziqlantirish (bolalar ozuqasi)dan foydalanishning ijtimoiy va molyaiviy oqibatlarini inobatga olish zarur. Bolalar ozuqasini noto‘g‘ri iste’mol qilish yoki nomuvofiq oziq-ovqat mahsulotlari yo oziqlantirish uslublaridan foydalanish salomatlik uchun xavf tug‘dirishi mumkin. Agar siz bolalar ozuqasidan foydalansangiz, ishlab chiqaruvchining qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomalariga qat’iy rioya etishingiz kerak – bu yo‘riqnomalarga rioya etmaslik farzandingiz og‘rib qolishiga olib kelishi mumkin.

x