Tilni tanlang

11-hafta: homiladorlik belgilari va bolaning rivojlanishi

O’qish vaqti: 6 daqiqa

Homiladorlikning 11-haftasi — nechanchi oy?

taqvim

3 oy (1 trimestr)

homilaning belgisi

11-haftada homilaning rivojlanishi

Homilaning ko‘plab asosiy organlari ishlay boshlaydi.

homilador ayol

Ertalabki darmonsizlik

Ertalablari ko‘ngil aynib, holsizlana boshlaysiz. 

sut

Kalsiy

Ratsioningizdagi kalsiyning ahamiyati haqida batafsil bilib oling.  

11-haftada homilaning rivojlanishi

homilaning 11 haftasi

Homilaning kattaligi qanday? Uning ko‘rinishi qanaqa?

Homiladorlikning 11-haftasida homila tez rivojlanish bosqichiga o‘tishga tayyorlana boshlaydi. Bu vaqtda homila hali ham kichik – xuddi laym kabi 4-5 sm bo‘ladi. Ammo bu davrda u tez o‘sadi va rivojlanadi: barcha yuz suyaklari shakllanib bo‘ladi, qo‘l va oyoq barmoqlari pardali murtaklaridan ajraladi, quloq suprasi yanada odatiy shaklga kiradi.

Homilaning ichki organlari — miya, o‘pka, jigar va buyrak 11-haftaga kelib rivojlanib bo‘ladi, ammo organizmning turli tizimlari butun homiladorlik davrida rivojlanishda davom etadi.2.

Bola rivojlanishining bu bosqichida ba’zan qattiq qimirlasa-da2, bu birinchi homiladorlik bo‘lsa, 17-18 haftalikkacha yoki yanada kechroq muddatgacha bolaning qimirlashini sezish qiyin1.

ona va chaqaloq belgisi

Bolaning porloq kelajagi shu yerdan boshlanadi

Farzandingiz kelajakda to‘g‘ri o‘sib, ulg‘ayishi uchun chaqaloqlarning rivojlanishi haqida batafsil bilib oling

Homiladorlikning 11-haftasi (birinchi trimestr)

uhlayotgan ayol

Tanada qanday o‘zgarishlar sodir bo‘ladi?

Bel shakli o‘zgarganidan homiladorlikning ilk tashqi belgilarini sezishingiz mumkin. 11-haftada qorin bilinmasa, xavotirlanmang. Tez orada u bilinib qoladi.

11-haftada homiladorlik belgilari3

Homiladorlik belgilari hammada har xil kechadi. 11-haftada quyida keltirilgan belgilardan ayrimlarini sezishingiz mumkin:

Ko‘krak hajmi kattalashib, unda og‘riqni his qilishingiz mumkin. Ko‘krakda boshqa o‘zgarishlar ham kuzatiladi – shu tariqa organizm ko‘krak bilan oziqlantirishga tayyorgarlikni boshlaydi.

Dastlabki 12 hafta davomida gormonal o‘zgarishlar charchoq yoki kuchdan qolish hissini tuyushga olib kelishi mumkin.

Bo‘lg‘usi onalarning 80%i birinchi trimestrda darmonsizlik va ko‘ngil aynishini his qiladi6. Bu holat kunning istalgan paytida kuzatilishi va turlicha namoyon bo‘lishi mumkin: masalan, ko‘ngil aynishi bir lahzada o‘tib ketadi yoki kun davomida ko‘ngil aynishini his qilasiz.

Homiladorlik gormoni sanalgan progesteron ovqat hazm bo‘lishini sekinlashtiradi, bu esa qorin shishishiga va gazlar ko‘payishiga olib kelishi mumkin7.

Yengil spazmalar va qon aralash ajralishlar ko‘pincha homiladorlikning erta bosqichlarida uchraydi8,9. Agar og‘riq kuchaysa (menstruatsiya paytidagiga nisbatan kuchliroq) yoki qon ko‘proq ketsa, terapevtingizga murojaat qilishingizni tavsiya etamiz.

Hojatxonaga tez-tez borish – homiladorlikning erta bosqichlarida eng ko‘p uchraydigan belgilardan biridir. Bu bachadonning kengayishi va siydik pufagiga bosim berishi bilan bog‘liq.

ertalabki darmonsizlik

Ertalabki darmonsizlik qachondan boshlab kuzatilmaydi?

Homiladorlikdagi darmonsizlik holatlari odatda birinchi trimestrdan keyin tugaydi. Ko‘pchilik ayollarda bu holatning cho‘qqisi 9-10-haftaga to‘g‘ri keladi, pasayishi esa 12-14-haftalarda kuzatiladi9. Ayrimlarda darmonsizlik 20-haftagacha saqlanishi, shuningdek ko‘ngil aynishi va qayt qilish sodir bo‘lishi, ikkinchi va keyingi trimestrda paydo bo‘ladigan kislotali reflyuks kuzatilishi mumkin. Ertalabki darmonsizlik nima ekanligi va u bilan qanday kurashish haqida batafsil bilib oling.

UTK

Birinchi UTK

8-14-hafta orasida birinchi UTK o‘tkaziladi. Ultratovushli skanerlashda zararsiz tovush to‘lqinidan foydalanilib, uning yordamida qorindagi homilani tafsiliy ravishda ko‘rish mumkin. Na siz, na bola biron-bir narsani his qilasiz – farzandingizni ilk marta ko‘rganingizda faqat xursandchilik sizni qurshab oladi.

sut

Homiladorlikda kalsiyning ahamiyati

Kalsiy suyak va tishlarning rivojlanishi uchun muhimdir, shu boisdan homila sog‘lom bo‘lishi uchun kalsiy iste’molini biroz oshirish kerak bo‘ladi10. Sut quyidagi bir nechta muhim funksiyalarni bajaradigan kalsiyga boy manba sanaladi:

  • Homilaning mushak qisqarishlarini, shu jumladan yurak urishini yaxshilaydi.
  • Qonning me’yorda aylanishiga yordam beradi.
  • Mushak to‘qimasi va asab tizimining to‘g‘ri ishlashiga yordam beradi.

Kalsiyga bo‘lgan ehtiyojingiz homiladorlik vaqtida o‘zgarmaydi, ammo uning iste’moli sutkalik tavsiya etilgan me’yorga mos kelishi kerak.

Kalsiy manbalari

• Pasterizatsiya qilingan sut, pishloq va yogurt kabi sut mahsulotlari.

• Bir qator yong‘oq va don turlari, asosan, bodom va kunjut.

• loviya va dukkakli o‘simliklar

• anjir, ismaloq

• Tofu va oq non bilan kalsiyga boy quruq nonushta

• Kalsiy bilan boyitilgan ichimliklar, masalan soyali sut.

Ilmiy izoh

Kalsiy

Nutricia asosida

Suyak va tishlarning to‘g‘ri rivojlanishidagi o‘rni bois keng miqyosda tan olingan kalsiy butun homiladorlik davri davomida homila uchun muhim ozuqaviy modda sanaladi12. Uning turli mahsulotlarda ko‘p uchrashi quvonarli holat.

Kalsiy nafaqat suyak va tishlar uchun foydali, balki undan har bir alohida hujayra foydalanadi va organizmning to‘qima va suyuqliklarida mavjud. Kalsiy ko‘plab jarayonlarda ishtirok etadi: mushaklar va nerv tizimining ishlashiga yordam beradi, ovqat hazm bo‘lishi va qon aylanishini yaxshilaydi. Tadqiqotlardan biriga ko‘ra, homiladorlik paytida kalsiy zaxirasining yaxshi bo‘lishi preeklampsiya (PE) va vaqtidan ilgari tug‘ish xavfini kamaytirishga yordam berishi mumkin14.

Homiladorlik paytida iste’mol qilish tavsiya etilmaydigan mahsulotlar

Homiladorlikning turli haftalarida ovqatlanishda tafovutlar yo‘q, umuman olganda bu davrda quyidagi mahsulotlarni iste’mol qilish tavsiya etilmaydi:

taqiqlangan

Xom va to‘liq pishmagan go‘sht

taqiqlangan 2

Pasterizatsiya qilinmagan sut va sut mahsulotlari

taqiqlangan 3

Jigar va tarkibda A vitamin yuqori bo‘lgan mahsulotlarni haddan ortiq ko‘p iste’mol qilish

toroz

Homiladorlik paytida qancha vazn oshishi optimal sanaladi?

Homiladorlik paytida vazn ortishi homiladorlikkacha bo‘lgan vazningizga bog‘liq va homilador ayollarda bu keskin farq qilishi mumkin. Bo‘lg‘usi onalarning ko‘pchiligida homiladorlik paytida 10 kg.dan 12,5 kg.gacha vazn ortadi, homilaning vazni esa buning bir qismini tashkil etadi13.

BATAFSIL O’QISH

Agar siz hali shifokoringiz koʻrigidan oʻtmagan boʻlsangiz, unda shifokoringiz siz uchun tugʻruqdan oldingi koʻriklarni rejalashtirishi va birinchi ultratovush tekshiruvini oʻtkazishi uchun qabulga yoziling.

  1. NHS UK. You and your baby at 9-12 weeks pregnant [Online]. Available at: www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/pages/pregnancy-weeks-9-10-11-12.aspx Page last reviewed: 17 July 2018. Next review due: 17 July 2021.
  2. Deans A. Your New Pregnancy Bible, The experts’ guide to pregnancy and early parenthood. 4th ed. London: Carroll & Brown Publishers Limited, 2013. p. 34.
  3. NHS. Signs and symptoms of pregnancy [Online]. Available at: https://www.nhs.uk/ Page last reviewed: 6 October 2018. Next review due: 6 October 2021.
  4. Noel M. Lee, M.D., Gastroenterology Fellow and Sumona Saha, M.D., Assistant Professor of Medicine. Nausea and Vomiting of Pregnancy. 2011. Pub 2013. [Online] Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
  5. NHS Start 4 Life. 1st trimester, week 10 [Online]. Available at: https://www.nhs.uk/start4life/pregnancy/week-by-week/1st-trimester/week-ten/
  6. NHS. Vaginal bleeding in pregnancy [Online]. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/vaginal-bleeding-pregnant/ Page last reviewed: 26 January 2018. Next review due: 26 January 2021. 7.
  7. NHS. Stomach pain in pregnancy [Online]. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/stomach-pain-abdominal-cramp-pregnant/ Page last reviewed: 1 May 2018. Next review due: 1 May 2021.
  8. Claudio N. Soares and Brook Zitek. Reproductive hormone sensitivity and risk for depression across the female life cycle: A continuum of vulnerability? 2008. [Online] Available at: https://www.ncbi.nlm. nih.gov/
  9. NHS. Vomiting and morning sickness in pregnancy [Online]. Available at: https://www.nhs. uk/ Page last reviewed: 5 March 2018. Next review due: 5 March 2021.
  10. European Union. Commission Regulation [EU] No 432/2012 of 16 May 2012 establishing a list of permitted health claims made on foods, other than those referring to the reduction of disease risk and to children’s development and health. OJ L 136 2012;1-40.
  11. NHS. Vitamins and minerals, Calcium [Online]. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/vitamins-and-minerals/calcium/ Page last reviewed: 3 March 2017. Next review due: 3 March 2020.
  12. Murkoff H, Mazel S. What to Expect When You’re Expecting. 4th ed. London: Simon & Schuster Ltd, 2009. p. 169.
  13. British Nutrition Foundation. Dietary calcium and health [Online]. Available at: http://nutrition.org.uk/attachments/205_Dietary %20calcium%20and%20health%20summary.pdf [Accessed October 2019]
  14. Cochrane. Calcium supplementation during pregnancy for preventing blood pressure disorders and related problems. 2018 [Online]. Available at: https://www.cochrane.org/CD001059/PREG_calcium-supplementation-during-pregnancy-preventing-blood-pressure-disorders-and-related-problems [Accessed October 2019].
  15. NHS choices. How much weight will I put on during my pregnancy? [Online]. Available at: https://www.nhs.uk/chq/Pages/2311.aspx?CategoryID=54 Page last reviewed: 18 October 2018. Next review due: 18 October 2021.

Yangilangan sana: 2019-yil 3-dekabr

shifokor

Farzandingizning kelgusidagi salomatligi hozir shakllanmoqda

Biz Nutricia Club jamoasi tajriba moslashuvchanlikni rivojlantirishga yordam berishiga, homiladorlik paytida yoki tugʻruqdan keyin har qanday yangi sharoitga duch kelish Sizning farzandingizning kelgusidagi rivojlanishiga taʼsir qilishi mumkinligiga ishonamiz. Bizning malakali ekspertizamiz va qoʻllab-quvvatlash boʻyicha mutaxassislarimizning kunu-tun ishlashi  tufayli biz Sizga va Sizning farzandingizga kelgusida sogʻlom boʻlishingizda yordam beramiz.

NUTRICIA CLUBʼGA QOʻSHILING

Mavzu bo‘yicha maqolalar

Ushbu veb-sayt “Nutricia Export B.V.” kompaniyasining mulki sanaladi; kompaniya ro‘yxat raqami: 05054856, manzili: Lange Kleiweg 6, 4-qavat “Lobbi”, 2288 GK Rijswijk, Gollandiya.

Muhim ma'lumotlar: Ushbu veb-saytdagi ma'lumotlar, shu jumladan matn, grafikalar, rasmlar, havolalar, audio malumotlar, video malumotlar, bayonotlar, har qanday bashorat qiluvchi kalkulyatorlar yoki vositalar yoki simptom tekshirgichlarining natijalari, prognoz kunlari va / yoki sanalari va boshqa materiallar, shu jumladan, lekin ular bilan cheklanmagan umumiy ma'lumot uchun. faqat siz uchun va / yoki sizning (tug'ilmagan) bolangiz uchun sog'liq yoki tibbiy maslahat, diagnostika yoki davolash sifatida ko'rib chiqilmasligi kerak. Ushbu veb-saytda joylashgan ma'lumotlarga ishonib bo'lmaydi va siz uchun va / yoki sizning (tug'ilmagan) bolangiz uchun aniq yoki aniq bo’lmasligi mumkin. Tibbiy holat va / yoki tibbiy alomatlar bilan bog'liq har qanday savol bilan har doim shifokoringiz yoki boshqa malakali tibbiyot hodimlarining maslahatiga murojaat qiling. Ushbu veb-saytda o'qiganingiz yoki maslahat beruvchi insonlardan biri bilan suhbatlashganingiz sababli hech qachon professional tibbiy maslahatni e'tiborsiz qoldirmang yoki uni ko’rigidan o’tishni kechiktirmang. Favqulodda vaziyatda (sog’lik holati shubhada) bo'lsa, darhol shifokoringizga yoki tez-yordam xizmatiga qo'ng'iroq qiling. Nutricia va uning filiallari ushbu veb-saytda har qanday shaklda mavjud bo'lgan har qanday tarkib va uning to'g'riligi, to'liqligi, etarliligi, muvofiqligi, sifati, ishonchliligi va aniqligi to'g'risida ushbu veb-saytda ma'lumotlarga hech qanday kafolatlar, va tavsiyalar bermaydilar. QO'LLANILADIGAN QONUNLAR TO'G'RISIDA, Nutricia va uning filiallari ushbu veb-saytda ma'lumotlardan foydalanish, ular bilan bog'liq holda yoki ulardan foydalanish bilan bog'liq barcha majburiyatlarni o’z zimmasiga olmaydi.

Ko‘krak bilan emizish chaqaloqlar uchun hammasidan yaxshi sanaladi

Iltimos, oldin quyidagi muhim bildirishni o‘qib chiqing

“Davomi” tugmasini bosish orqali siz  Nutrilon bolalar suti va boshqa mahsulotlar to‘g‘risidagi axborot bilan tanishishingiz mumkin. Agar siz davom etishni istasangiz, Nutricia Club Uzbekistan sizning individual so‘rovingiz bo‘yicha bu ma’lumotni axborot maqsadlarida taqdim etishiga rozilik bildirgan bo‘lasiz.  Iltimos, farzandingizni sut bilan boqish va qattiq taomlarga o‘tish borasida asosli tanlovga erishish uchun tibbiyot xodimi bilan maslahatlashing.Ko‘krak bilan emizish chaqaloqlar uchun hammasidan yaxshi va ko‘plab afzalliklar beradi. Ko‘krak bilan emizishga tayyorgarlik ko‘rishda va emizish davrida siz sog‘lom, muvozanatlangan ovqatlar tanovul qilishingiz juda muhim. Hayotning birinchi haftalarida ko‘krak suti va sun’iy oziqlantirishni uyg‘unlashtirish o‘z ko‘krak sutingiz kelishini kamaytirishi mumkin va ko‘krak bilan emizmaslik qarorini bekor qilish qiyin bo‘ladi. Sun’iy oziqlantirish (bolalar ozuqasi)dan foydalanishning ijtimoiy va molyaiviy oqibatlarini inobatga olish zarur. Bolalar ozuqasini noto‘g‘ri iste’mol qilish yoki nomuvofiq oziq-ovqat mahsulotlari yo oziqlantirish uslublaridan foydalanish salomatlik uchun xavf tug‘dirishi mumkin. Agar siz bolalar ozuqasidan foydalansangiz, ishlab chiqaruvchining qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomalariga qat’iy rioya etishingiz kerak – bu yo‘riqnomalarga rioya etmaslik farzandingiz og‘rib qolishiga olib kelishi mumkin.

x